Diwrnod 36: Gweddïo dros Drewiliam (1909)

Diwrnod 36 o 150 Diwrnod o Weddi.

• ‘O Arglwydd, mae dy ofal cariadus yn uwch na’r nefoedd; mae dy ffyddlondeb di y tu hwnt i’r cymylau’ (Salm 36:5).

1909

Dyma’r stori a ysgrifennodd y ‘Brawd Horton, Caerdydd IV’ i ddarllenwyr War Cry ar Chwefror 6ed: ‘Dywedodd un bachgen bach, a bigodd stwmp sigarét oddi ar y llawr, wrth fachgen arall ... “Gofynna i’r dyn yna os oes ganddo fatsien”; ond yr ymateb a gafodd oedd, “Bydd e ddim yn rhoi un i ni. Mae’n aelod o Fyddin yr Iachawdwriaeth a dydyn nhw ddim yn ysmygu.”’

Yn yr un rhifyn, roedd “stori ddiddorol mewn lluniau o Drewiliam, De Cymru’ a ddangosodd yr hen neuadd, y neuadd newydd a ‘chasgliad o bibellau, poteli wisgi a “eilunod” eraill a ildiwyd gan yr edifar’.

Ym Myddin yr Iachawdwriaeth, mae’r stori o sancteiddrwydd yn aml yn un realistig yn hytrach na straeon am brofiadau nefolaidd a chyfriniol. Cafodd aelodau Byddin yr Iachawdwriaeth eu parchu gan nad oedden nhw ysmygu, yfed alcohol, gamblo na rhegi. Roedd y rheini a oedd yn cael tröedigaeth yn llythrennol yn gadael eu hen o bibellau, poteli a phlu a.y.b.

Gweddi

• Gweddïwch dros gorfflu Trewiliam a’r gymuned ehangach. 
• Diolchwch am y bobl sy’n ymgysylltu gyda’r corfflu a bod Duw yn gweithio yn eu bywydau.

Hanes y 1900au yw stori gyffrous y diwygiad yng Nghymru, gan gynnwys Byddin yr Iachawdwriaeth. Nid oedd y Cadfridog bellach yn cael ei ystyried yn 'arweinydd plentyn ofnadwy newydd y byd crefyddol'.* Yn hytrach, cafodd ei gyfarch a'i anrhydeddu gan bawb ble bynnag yr aeth. Y tu ôl i gyffro’r adfywiad a chanmoliaeth urddasol, cafodd Sarah Williams, 15 oed a'r Sarah Jane fach dlawd, gymorth tawel - ac eto fe gollodd dyn ifanc arall ei fywyd mewn damwain pwll.

1900–1909

Gwelwyd parhad y tyfiant o’r degawd cynt yn yr 1980au. Roedd mwy o drefn i’r mudiad. Un enghraifft o drefnu er mwy sicrhau tyfiant oedd sefydlu Corffluoedd Cylch - grŵp  o gorffluoedd cyfagos a oedd yn gallu cefnogi ac annog ei gilydd. Serch hyn, elfen arall o waith estyn allan a barhaodd yn allweddol oedd y gwaith a oedd yn cael ei wneud gan filwyr lleol. Roedd ymdrech i barchu’r diwylliant Cymreig, yn bennaf trwy ddefnyddio’r iaith Gymraeg.

* Eric Wickberg, In Darkest England and The Way Out, 6ed argraffiad, 1970